Nineteen rules by Mark Twain - czyli jak pisać dobrze

[Ika]

Pod wpływem dyskusji w wątku o pomysłach, postanowiłam jednak przypomnieć debiutantom kilka zasad dotyczących pisania, nakreślonych przez Marka Twaina, w jego krytyce twórczości innego autora.
Sam krytykowany ma niewielkie znaczenie, takoż i jego twórczość, dlatego okroiłam uwagi o charakterze analitycznym i porównawczym, pozostawiając sama przykazania.
Cytuję je w oryginale (bo to mi się wydaje najwłaściwsze…), ale jeśli sytuacja tego wymagać będzie znajdzie się z pewnością i tłumaczenie.

1. That a tale shall accomplish something and arrive somewhere. (…).
2. They require that the episodes in a tale shall be necessary parts of the tale, and shall help to develop it. (…).
3. They require that the personages in a tale shall be alive, except in the case of corpses, and that always the reader shall be able to tell the corpses from the others. (…).
4. They require that the personages in a tale, both dead and alive, shall exhibit a sufficient excuse for being there. (…).
5. The require that when the personages of a tale deal in conversation, the talk shall sound like human talk, and be talk such as human beings would be likely to talk in the given circumstances, and have a discoverable meaning, also a discoverable purpose, and a show of relevancy, and remain in the neighborhood of the subject at hand, and be interesting to the reader, and help out the tale, and stop when the people cannot think of anything more to say. (…).
6. They require that when the author describes the character of a personage in the tale, the conduct and conversation of that personage shall justify said description. (…).
7. They require that when a personage talks like an illustrated, gilt-edged, tree-calf, hand-tooled, seven- dollar Friendship's Offering in the beginning of a paragraph, he shall not talk like a negro minstrel in the end of it. (…).
8. They require that crass stupidities shall not be played upon the reader as "the craft of the woodsman, the delicate art of the forest," by either the author or the people in the tale. (…).
9. They require that the personages of a tale shall confine themselves to possibilities and let miracles alone; or, if they venture a miracle, the author must so plausibly set it forth as to make it look possible and reasonable. (…).
10. They require that the author shall make the reader feel a deep interest in the personages of his tale and in their fate; and that he shall make the reader love the good people in the tale and hate the bad ones. (…).
11. They require that the characters in a tale shall be so clearly defined that the reader can tell beforehand what each will do in a given emergency (…).
12. Say what he is proposing to say, not merely come near it.
13. Use the right word, not its second cousin.
14. Eschew surplusage.
15. Not omit necessary details.
16. Avoid slovenliness of form.
17. Use good grammar.
18. Employ a simple and straightforward style.

EDIT:
Tłumaczenie by Sokolica :)

1. Opowieść powinna mieć jakiś swój cel i dokądś zmierzać.
2. Poszczególne sceny opowieści powinny stanowić jej niezbędne części i służyć jej rozwijaniu.
3. Postaci powinny być pełne życia, poza tymi, które są martwe, a czytelnik powinien zawsze być w stanie odróżnić jedne od drugich.
4. Postaci występujące w opowieści, zarówno żywe jak i martwe, powinny mieć uzasadniony powód, by w niej występować.
5. Kiedy postaci angażują się w rozmowę, winna ona przypominać rozmowę ludzi, i być rozmową jaką istoty ludzkie byłby skłonne przeprowadzić w zaistniałych okolicznościach, mieć jasne ( dla czytelnika -MF) znaczenie, równie jasny cel, winna być istotna (dla rozwoju akcji-MF), trzymać się danego tematu, zainteresować czytelnika, pomóc się rozwijać opowieści i skończyć się, kiedy jej uczestnicy nie będą mieli już nic do powiedzenia.
6. Kiedy autor opisuje charakter postaci, jej zachowanie i prowadzone przez nią rozmowy winny pasować do w/w opisu.
7. Jeśli postać na początku akapitu wygłasza przemowę będącym żywym przykładem najwyższej jakości retoryki z bogato ilustrowanych, ręcznie oprawionych w cielęcą skórę ksiąg z dziewiętnastowiecznymi opowiastkami, to na jego końcu nie powinna mówić niczym Murzyński pieśniarz.
8.Ani autor, ani postaci występujące w opowieści nie powinni wciskać czytelnikowi bezsensownych głupot ubierajac je w piękne słówka
jak "mistrzostwo drwala - subtelna sztuka której tworzywem las".
9. Postaci powinny zdawać się w swoich działaniach na możliwości, a nie na cuda. A jeśli zdarzy się tak, ze napotkają na swojej drodze cud, autor powinien tak go umiejscowić, by wydawał się być uzasadniony i prawdopodobny.
10. Obowiązkiem autora jest sprawić, by czytelnika zainteresowały postacie występujące w opowieści i ich losy. Powinien sprawić, by czytelnik kochał dobrych bohaterów, a złych nienawidził.
11. Postaci występujące w opowieści winny być na tyle dokładnie opisane, by czytelnik mógł przewidzieć jak się zachowają w danej sytuacji krytycznej.
12. Powiedz to ustami postaci to, co powinny powiedzieć, a nie ledwie ocieraj się o to.
13. Używaj właściwego słowa, nie tego, które jest jego piątą wodą po kisielu.
14. Unikaj przesady.
15. Nie pomijaj istotnych szczegółów.
16. Unikaj niechlujstwa formy.
17. Stosuj się do zasad gramatyki.
18. Pisz stylem jasnym i prostym.

[mirael]

Pokornie prosze o wersje zpolszczoną, nie żebym nie umiała czytać po angielskiemu, ale tez nadmiernie swojemu tłumaczeniu nie ufam:>:>

[Ika]

Dziś zaś potem - jeśli o mnie chodzi, chwilowo nijak nie mam czasu. Chyba, że TJT machnie :P alibo Sokolica.
Jeśli jednka ja to troszku później :)

[Cedrik]

Hmmm...Poprosiłbym o wersję spolszczona, jeśli można... ale jest jedna żelazna zasada pisania, którą ja się posługuję, i pewnie tez jest tutaj zawarta:
,,Najpierw pisz sercem, a potem spoglądnij na to co napisałeś chłodnym okiem umysłu"
Moim zdaniem jest to najważniejsza zasada pisarstwa.

[Millenium Falcon]

Nie jest zawarta.
Poza tym, na pewno nie "spoglądnij".
I moim zdaniem, nie jest to z całą pewnością najważniejsza zasada pisarstwa. Nie wiem czy taka uniwersalna istnieje, ale gdybym miała jakąś sformułować to brzmiałaby ona: "Pisz tak, żeby ludziom chciało się to czytać". Względnie: "... żeby ludziom dobrze się to czytało". (a instrukcję jak to zrobić, stanowią właśnie zasady Twaina, więc nawet nie offtopuję;) )

Dziś zaś potem - jeśli o mnie chodzi, chwilowo nijak nie mam czasu. Chyba, że TJT machnie :P alibo Sokolica.

Się możemy podzielić, wychodzi 6 na łeb;)

1. Opowieść powinna mieć jakiś swój cel i dokądś zmierzać.
2. Poszczególne sceny opowieści powinny stanowić jej niezbędne części i służyć jej rozwijaniu.
3. Postaci powinny być pełne życia, poza tymi, które są martwe, a czytelnik powinien zawsze być w stanie odróżnić jedne od drugich.
4. Postaci występujące w opowieści, zarówno żywe jak i martwe, powinny mieć uzasadniony powód, by w niej występować.
5. Kiedy postaci angażują się w rozmowę, winna ona przypominać rozmowę ludzi, i być rozmową jaką istoty ludzkie byłby skłonne przeprowadzić w zaistniałych okolicznościach, mieć jasne ( dla czytelnika -MF) znaczenie, równie jasny cel, winna być istotna (dla rozwoju akcji-MF), trzymać się danego tematu, zainteresować czytelnika, pomóc się rozwijać opowieści i skończyć się, kiedy jej uczestnicy nie będą mieli już nic do powiedzenia.
6. Kiedy autor opisuje charakter postaci, jej zachowanie i prowadzone przez nią rozmowy winny pasować do w/w opisu.
7. Jeśli postać na początku akapitu wygłasza przemowę będącym żywym przykładem najwyższej jakości retoryki z bogato ilustrowanych, ręcznie oprawionych w cielęcą skórę ksiąg z dziewiętnastowiecznymi opowiastkami, to na jego końcu nie powinna mówić niczym Murzyński pieśniarz.
8. Ani autor, ani postaci występujące w opowieści nie powinny czytelnikowi zawracać głowy takimi bezsensownymi głupotami jak "mistrzostwo drwala - subtelna sztuka której tworzywem las".
9. Postaci powinny zdawać się w swoich działaniach na możliwości, a nie na cuda. A jeśli zdarzy się tak, ze napotkają na swojej drodze cud, autor powinien tak go umiejscowić, by wydawał się być uzasadniony i prawdopodobny.
10. Obowiązkiem autora jest sprawić, by czytelnika zainteresowały postacie występujące w opowieści i ich losy. Powinien sprawić, by czytelnik kochał dobrych bohaterów, a złych nienawidził.
11. Postaci występujące w opowieści winny być na tyle dokładnie opisane, by czytelnik mógł przewidzieć jak się zachowają w danej sytuacji krytycznej.
12. Powiedz to ustami postaci to, co powinny powiedzieć, a nie ledwie ocieraj się o to.
13. Używaj właściwego słowa, nie tego, które jest jego piątą wodą po kisielu.
14. Unikaj przesady.
15. Nie pomijaj istotnych szczegółów.
16. Unikaj niechlujstwa formy.
17. Stosuj się do zasad gramatyki.
18. Pisz stylem jasnym i prostym.

EDiT: część druga dodana.
Punktu 8 nie jestem pewna i dopraszam się konsultacji.
A z 10 się połowicznie nie zgadzam. ;>
EDiT2: drobna poprawka, bo KTOŚ się czepiał o uzusiki ;P
EDiT3: naprogramowe "nie" znika

[Ika]

Patrz, a ja wróciłam i akurat zabrałam się do tłumaczenia reszty :)

8. Ani autor, ani stworzeni przez niego bohaterowie nie mogą robić z czytelnika idioty, próbując mu wmówić głupoty w stylu: „ zawód leśnika – delikatna sztuka materii lasu”

A siódmy punkt przetlumaczyłaś świetnie, ja bym sobie pozwoliła po prostu na większą dowolność:

7. Jeśli postać mówi jak arystokrata pięcioma fakultetami na początku akapitu, to nie może mówić jak czarnoskóry członek gangu na końcu tegoż akapitu.*

[Dabliu]

and that he shall make the reader love the good people in the tale and hate the bad ones.

Powinien sprawić, by czytelnik kochał dobrych bohaterów, a złych nie nienawidził.

Czy to aby na pewno?

[Millenium Falcon]

Oj, zdublowało mi się "nie". Dzięki za zwrócenie uwagi.
IIIIKA, popraw w pierwszym poście, co?

[Ika]

Poprawione :)
Dzięki W :)

[flamenco108]

8.Ani autor, ani postaci występujące w opowieści nie powinni wciskać czytelnikowi bezsensownych głupot ubierajac je w piękne słówka
jak "mistrzostwo drwala - subtelna sztuka której tworzywem las".

Toż przecież dziś się nazywa to "postmodernizm"! ;-)

17. Stosuj się do zasad gramatyki.

A to skłania mię do zaproponowania, aby ów zestaw regułek wkleić do Zakużonych jako wskazówki dla publikujących.

[Ebola]

I tak nie przeczytają.
FTSL

[Bebe]

Ale wkleić można.... na początku zasad panujących na warsztatach i jednocześnie uzasadniając, czemu tekst jest do bani można będzie tylko zlinkować zasady z dopiskiem patrz punkt xx. :)

[blazenada]

3. Postaci powinny być pełne życia, poza tymi, które są martwe, a czytelnik powinien zawsze być w stanie odróżnić jedne od drugich.

uwielbiam ten punkt : )
az chyba wyladuje w sygnaturce : >

[Ika]

Mój też ulubiony. Niestety, nie każdy tekst go spełnia.

[Xiri]

I tak nie przeczytają.
FTSL

Przeczytają. Nawet drukną sobie chyba i powieszą na stropie nad
sarkofagiem i będą czytać przed pójściem lulu.

Czy ścisłe zastosowanie się do tych zasad zwiększa prawdopodobieństwo (P) publikacji tekstu raczkującego pisarza nawet do 85%?